Việt Kiểm Tin: Chủng ngừa COVID-19 có thể gây nhiễm COVID-19 hay không?
Giả định: Nhiều người Mỹ gốc Việt tin rằng họ có thể nhiễm COVID-19 từ vắc xin COVID-19.
Thẩm định: Giả định này SAI.
Thuốc chủng ngừa COVID-19 từ các công ty dược phẩm Pfizer và Moderna không có chứa vi-rút COVID-19 sống trong thành phần. Thuốc chủng ngừa COVID-19 là một dạng thuốc chủng ngừa mRNA. Sau khi tiêm ngừa, phân tử mRNA sẽ đi vào cơ thể và hướng dẫn các tế bào làm ra các protein (phân tử sinh học) tăng đột biến COVID-19 tuy nhiên những mảnh protein này vô hại. Sau đó, hệ miễn dịch sẽ học cách tấn công các protein này và tạo ra những chất kháng thể cần thiết. Khi một người nhiễm phải vi-rút COVID-19 thực sự, cơ thể họ sẽ biết cách phòng lại vi-rút một cách nhanh chóng do đã có sẵn kháng thể để ngăn chặn lây lan và gây bệnh.
Vắc xin/chủng ngừa ngăn ngừa bệnh lây nhiễm bằng cách nâng cao hệ miễn dịch trong cơ thể, nhận diện được những vi-rút lạ xâm nhập vào cơ thể và từ đó tạo ra kháng thể để tiêu diệt chúng. Các loại chủng ngừa thông thường có chứa vi-rút đã yếu đi hay không hoạt động. Tuy nhiên, cách hoạt động của dạng chủng ngừa mRNA thì lại khác.
MRNA là viết tắt của messenger RNA, hay RNA thông tin, một loại phân tử có chức năng cung cấp thông tin cần thiết để các tế bào trong cơ thể làm ra protein. Mỗi mRNA có một chuỗi thông tin khác nhau.
Chủng ngừa mRNA COVID-19 không chứa bất kỳ vi-rút sống nào có thể gây nhiễm COVID-19. Thay vào đó, vắc-xin này chứa những mảnh mRNA. Khi mRNA đi vào cơ thể sẽ truyền tải thông tin đến các tế bào để tạo ra “protein gai” hay gọi là protein tăng đột biến. Trên bề mặt của vỏ bọc ngoài của vi-rút COVID-19 có những gai nhỏ (protein gai), hoạt động như một chất keo để vi-rút bám vào tế bào, lây nhiễm và sinh sản ra nhiều vi-rút hơn. Tuy nhiên do một mình protein gai có không tính năng gây nhiễm, khi không có các phần còn lại của vi-rút, protein gai không có khả năng gây ra COVID-19.
Chủng ngừa mRNA đưa những mảnh mRNA này vào cơ thể để cung cấp thông tin cho tế bào biết cách tạo ra loại protein gai này. Khi cơ thể nhận ra protein gai nó là một vật lạ, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt hoạt động của kháng thể nhằm huỷ diệt toàn bộ các protein gai bao gồm những mảnh mRNA có trong chủng ngừa.
Nếu COVID-19 xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ nhớ cách để chống lại do đã từng gặp những vật thể tương tự.
Sau khi đã tiêm chủng ngừa, một người sẽ được bảo vệ khỏi những hậu quả nghiêm trọng do nhiễm COVID-19 gây ra.
Chủng ngừa mRNA COVID-19 cần được tiêm với hai liều, trong đó liều thứ hai cách liều đầu tiên 21 ngày đối với chủng ngừa của Pfizer và 28 ngày với Moderna. Mặc dù liều đầu tiên đã cung cấp một phần chất miễn dịch, liều thứ hai sẽ giúp tăng cường thêm phản ứng miễn dịch và đưa mức hiệu quả của chủng ngừa lên đến 95%.
Những phản ứng phụ thường gặp của thuốc chủng ngừa là nhức mỏi, mệt và đau đầu và thường kéo dài không quá hai ngày. Mỗi người có thể có phản ứng khác nhau với chủng ngừa. Tác dụng phụ sau khi tiêm ngừa là hoàn toàn bình thường vì đó là cách để biết cơ thể đang có phản ứng miễn dịch.
Ngay cả khi đã tiêm chủng ngừa, mọi người vẫn nên đeo khẩu trang khi ra ngoài, giãn cách xã hội, rửa tay thường xuyên và không tụ tập với nhiều người trong không gian kín. Hiện vẫn chưa biết liệu một người có thể truyền Covid-19 mà không thể hiện triệu chứng ngay sau khi đã tiêm chủng ngừa.
Sau khi khả năng miễn dịch cộng đồng với COVID-19 được thành lập, trường học và những cơ sở kinh doanh có thể mở cửa trở lại và không cần phải giãn cách xã hội nữa. Miễn dịch cộng đồng có nghĩa là khi bệnh không có khả năng dễ dàng lây lan trong cộng đồng vì đã có đủ người có hệ miễn dịch phòng chống COVID-19.
Để đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng, phần lớn dân số trưởng thành của Mỹ cần được tiêm phòng. Giám đốc Viện Dị ứng và Các bệnh Truyền nhiễm Quốc gia là Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết rằng 70% đến 90% dân số trưởng thành cần được tiêm phòng để có tiến tới miễn dịch cộng đồng.
